Pendidikan - Polemik Pendidikan Percuma

Isu pendidikan percuma tiba-tiba menjadi polemik hangat pada awal tahun 2008. Isu ini disensasikan lagi apabila media massa mengambil pendekatan untuk memfokuskan laporan mereka terhadap peranan kerajaan dalam menyediakan pendidikan kepada rakyat berbanding mengingatkan ibu bapa tentang tanggungjawab untuk menyediakan pendidikan yang lebih sempurna kepada anak-anak mereka.

Saya berpendapat hasrat menyediakan pendidikan percuma mungkin timbul semasa delegasi dunia di UNESCO membincangkan tentang pendidikan untuk semua. Pendidikan Untuk Semua atau Education For All (EFA) merupakan usaha yang dilancarkan oleh UNESCO pada tahun 1990, iaitu semasa persidangan ‘World Conference on Education For All’ yang dihadiri oleh 155 buah negara dan 150 buah organisasi bagi memenuhi keperluan pembelajaran untuk semua kanak-kanak, remaja dan dewasa menjelang tahun 2015.

Semasa persidangan seterusnya pada tahun 2000, enam matlamat utama telah ditetapkan. Dari enam matlamat utama ini, matlamat kedua adalah untuk ‘Menyediakan Pendidikan Peringkat Rendah secara Percuma dan Wajib untuk Semua’.

Malaysia yang terlibat dalam persidangan ini telah memulakan langkah dengan memperkenalkan Dasar Pendidikan Wajib pada tahun 2003 pada peringkat sekolah rendah. Bagi menyokong dasar ini, KPM menyediakan Tabung Kumpulan Wang Amanah Pelajar Miskin (KWAPM) bagi memastikan tiada murid di sekolah rendah yang tercicir daripada persekolahan. Dimaklumkan bahawa sementara menunggu Tabung KWAPM diwujudkan, peruntukan untuk pembelian pakaian seragam telah disediakan di bawah Belanja Mengurus dan dikenali sebagai `One-Off’ RM 120.
Usaha ini adalah sebagai tambahan kepada pelbagai langkah kerajaan menyediakan pelbagai jenis bantuan kepada pelajar miskin seperti Rancangan Makanan Tambahan, Program Susu Sekolah, Biasiswa, Bantuan Makanan Asrama, Bantuan Makan Khas Prasekolah, Bantuan Jaket Keselamatan Murid dan Bantuan Pengangkutan Murid. Ia juga sebagai langkah tambahan terhadap usaha untuk mengurangkan risiko keciciran di kalangan pelajar luar bandar dan pedalaman, iaitu penyediaan Asrama Harian dan pembinaan sekolah-sekolah di kawasan luar bandar dan pedalaman.

Pada tahun 2007, kerajaan telah melangkah setapak lagi ke arah menyediakan pendidikan percuma, apabila memansuhkan semua yuran peperiksaan awam. Sebanyak RM 93.5 juta telah diperuntukkan bagi mengganti semula hasil kutipan bagi yuran peperiksaan UPSR, PMR dan SPM. Manakala sebanyak RM12.87 juta telah dibelanjakan untuk peperiksaan STPM.

Langkah ini diperkukuhkan lagi dengan usaha untuk memberikan pinjaman buku teks kepada semua pelajar tanpa mengira latar belakang pendapatan keluarga dan jenis sekolah pada tahun 2008. Sebelum itu, KPM hanya menawarkan Skim Pinjaman Buku Teks (SPBT) kepada murid daripada keluarga yang berpendapatan rendah berdasarkan kriteria yang ditetapkan. Sebanyak RM139,784,051 diperuntukkan bagi mengadakan SPBT ini yang memberi manfaat kepada 4.5 juta murid, iaitu 81.5 peratus daripada jumlah pelajar di semua sekolah KPM.

Pada tahun 2008, satu lagi langkah ke arah menyediakan pendidikan percuma untuk rakyat telah diambil oleh kerajaan, iaitu dengan memansuhkan yuran khas sekolah sebanyak RM 4.50 untuk sekolah rendah dan RM 9.00 untuk sekolah menengah telah dimansuhkan. Walaupun hasrat kerajaan ini mulia, namun entah di mana silapnya, langkah kerajaan ini tidak dihargai oleh rakyat sebagai sesuatu yang dapat meringankan beban mereka sebaliknya dianggap sebagai satu penipuan pula terhadap mereka.
Soalnya apakah Malaysia telah memenuhi matlamat EFA untuk menyediakan Pendidikan Percuma di Sekolah Rendah? Pada hemat saya, ya, kerana hari ini, tidak ada sebarang yuran yang perlu dikenakan untuk sekolah rendah. Biarpun hasrat EFA hanyalah melibatkan sekolah rendah, namun kerajaan telah melaksanakan pengecualian yuran juga untuk sekolah menengah.

Soalnya sekarang kenapakah masih ada bayaran dikenakan di sekolah? Sekiranya kita melihat semula kenyataan Menteri Pelajaran, kita akan maklum bahawa apa yang dimaksudkan sebagai bayaran oleh ramai ibu bapa itu sebenarnya adalah sumbangan daripada ibu bapa. Tujuan sumbangan ini diminta adalah untuk menampung pelaksanaan sejumlah aktiviti yang memerlukan kewangan tambahan melebihi peruntukan yang disediakan oleh kerajaan seperti program gotong-royong, lawatan sambil belajar, anugerah kecemerlangan tahunan, aktiviti kokurikulum, hari sukan, hari terbuka sekolah dan sebagainya yang boleh membantu perkembangan psikologi dan kemahiran sosial anak-anak.

Bagaimanapun sumbangan ini hanya boleh diminta setelah mendapat persetujuan Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG) dan selepas mendapat kelulusan Jabatan Pelajaran Negeri (JPN). Atas permintaan ibu bapa, KPM telah menetapkan siling kepada bayaran tambahan ini sebagai panduan yang boleh digunakan oleh PIBG dan sekolah. Begitu pun pihak sekolah boleh menggunakan budi bicara untuk mengurangkan jumlahnya berdasarkan kemampuan ibu bapa dan persetujuan PIBG.

Sekiranya ibu bapa yang berpendapatan rendah dan mempunyai banyak tanggungan masih terasa terbeban, maka pihak sekolah boleh menggunakan budi bicara bagi membolehkan ibu bapa dalam kategori ini memberikan sumbangan secara ansuran. Bagaimanapun jika ibu bapa benar-benar tidak berkemampuan, mereka tidak perlu memberi sebarang sumbangan. Apa pun perlu diingat bahawa seperti yang diumumkan oleh Menteri Pelajaran, sumbangan ini bukanlah sesuatu yang wajib. Jika ibu bapa tidak bersetuju dengan kadar yang ditetapkan, mereka boleh berbincang dalam mesyuarat PIBG untuk menentukan kadar yang boleh dipersetujui bersama. Mereka juga boleh mengemukakan aduan kepada KPM melalui talian khas KPM termasuk melalui hotline Aduan Disiplin 1-800-88-4774.